Ogrzewanie powietrzne jest najbardziej ekonomicznym,
oraz najbezpieczniejszym ogrzewaniem kościołów
Zalety tego ogrzewania to:
Niski koszt eksploatacji,
Bardzo precyzyjna regulacja temperatury,
Możliwość skutecznej wentylacji oraz likwidacji zastojów powietrza,
Niski koszt inwestycyjny,
Duża sprawność,
W okresie letnim podczas upałów możliwość wykorzystania do wymuszonej wentylacji,
Możliwość dozowania świeżego powietrza (ma bardzo duże znaczenie w kościołach małych i stosunkowo niskich przy jednocześnie dużej liczbie wiernych podczas nabożeństw).
Możliwość czasowego wyłączenia ogrzewania, co przy ogrzewaniu np. grzejnikowym, lub posadzkowym jest niemożliwe!
Ogrzewanie wodne musi byc eksploatowane cały czas. Pozostawione bez grzania w zimie ulega zawsze trwałemu zniszczeniu , zewzględu na brak możliwości całkowitego opróżnienia z wody instalacji grzewczej.
Kościoły możemy podzielić ze względu na:
architekturę,
wielkość,
nasłonecznienie,
materiał z którego je zbudowano,
ilość wyposażenia,
stopień zawilgocenia budowli,
częstotliwość użytkowania,
ilość użytkowników w stosunku do kubatury.
Z badań i obserwacji wynika, że najbardziej stabilny klimat mają olbrzymie kościoły w stylu gotyckim.
Przez 70-75 dni w roku dobowe amplitudy temperatur nie przekraczają w nich 1 st.C.
Wahanie wilgotności przez większość dni w roku mieści się w 5%.
Dzieje się tak dzięki dużej zdolności tych obiektów do buforowania zmian zewnętrznych. W kościołach tych, zmiany pór roku, lub niedzielne zgromadzenia nawet o bardzo dużej liczbie wiernych wywołują zmiany mikroklimatu w bardzo nieznacznym stopniu. Brak jest w nich efektu kondensacji, pomimo, że ściany i sklepienia w okresie mrozów posiadają temperaturę ujemną. W nich też dzieła sztuki są najbezpieczniejsze.
Najczęściej barokowe cechuje większa zależność od klimatu zewnętrznego.
Zależność ta jeszcze się zwiększa jeśli budowle te posiadają okna przepuszczające do środka duże ilości energii słonecznej. Dobowe amplitudy temperatury są już znaczące i nie można ich porównywać do Kościołów gotyckich.
Również istnieje tu znaczne zagrożenie kondensacją, które może się nagle ujawnić na skutek jakichś czynników zewnętrznych.
Kościoły małe często kamienne mogą mieć stosunkowo dużą zdolność buforowania czynników zewnętrznych jednak ze względu na mały stosunek ilości wiernych do kubatury wpływ wiernych, którzy w nim czasowo przebywają jest duży. Amplitudy temperatur mogą w niedzielę dojść nawet do 14-15 st.C.
Często na skutek niedostatecznej wentylacji dochodzi w nich do kondensacji pary ,
która może pojawić się już po jednej godzinie od ostatniej mszy św. i zamknięcia kościoła.
Na powyższym zdjęciu wyraxnie widoczna kondensacja w górnym rogu
Jak niebezpieczna jest kondensacja i jakie są jej skutki?
– jest to pytanie, które często mi zadają.
Kondensacja powoduje rozwój grzybów pleśniowych
(one zaś są odpowiedzialne za alergie),
powoduje też rozwój owadów niszczących drewno co drastycznie
przyspiesza procesy zniszczenia całego wyposażenia.
W kościołach zachowały się bezcenne dzieła sztuki. Okupanci niszcząc naszą wiarę i kulturę nie zdołali wtargnąć do naszych kościołów.
Dlatego też naszym obowiązkiem jest przekazać je następnym pokoleniom w stanie nie gorszym niż otrzymaliśmy od naszych poprzedników.
Jak ważne to jest zadanie uświadamiamy sobie dopiero gdy, jesteśmy zmuszeni do konserwacji tych dzieł.
Dlatego najlepiej zapobiegać niż później wydawać znaczne sumy na odnawianie - konserwację.
Straty jakie powstają są często do uniknięcia.
Jednym z najważniejszych działań jest utrzymanie w Kościele właściwego klimatu.
Z doświadczenia wiemy, że niezwykle ważny jest wpływ mikroklimatu na dzieła sztuki, które są w różnym wieku i wykonane z różnych materiałów.
Wniesienie nowego spojrzenia na zagadnienia ogrzewania jest bardzo ważne, monumentalna architektura kościołów stanowi szczególne wyzwanie dla nas i jednocześnie nie daje się wykorzystać modelowych rozwiązań, które znamy z innych obiektów.
Projektując ogrzewanie w kościołach musimy uwzględnić szczególny charaktertej budowli jak i jej funkcję. Jednocześnie coraz bardziej ważne są względy ekonomiczne.
Te można podzielić na:
Koszt inwestycji,
2) Koszt przyszłej eksploatacji,
3) Żywotność,
4) Gwarancję na dostęp do części zamiennych.
Podczas decyzji w wyborze ogrzewania trzeba wziąć pod uwagę wpływ tego ogrzewania na klimat jaki ono generuje, oraz na tempo procesów niszczenia materii samej budowli oraz całego jej wyposażenia:
ołtarzy, rzeźb i mebli, obrazów, oraz malowideł ściennych itd.
Jak bardzo ważnym jest kontrola temperatury i wilgotności względnej powietrza w pełni uzmysławiamy sobie dopiero jak szukamy przyczyn niszczenia obiektu i jego wyposażenia. Wraz ze zmianami wilgotności, oraz zmianami temperatury następuje wzrost naprężeń, które są powodem mikrourazów,
które z czasem prowadzą do ważnych zniszczeń.
Specjaliści są zgodni, że największe zniszczenia wywołują gwałtowne i częste zmiany w mikroklimacie.
Zachodzi tu podobne zjawisko jak przy suszeniu mokrego drewna
- przy powolnym suszeniu zachowuje swoją strukturę, natomiast przy zbyt szybkim, gwałtownym,-pęka.
Podobnie reagują elementy budowli i wyposażenia kościołów .
1) Ogrzewanie musi utrzymać stabilny klimat.
2) Należy bezwzględnie unikać systemów działających tylko w niedzielę.
3) W okresie zimy stosując ogrzewanie należy utrzymywać temperatury.
zgodnie z zaleceniami projektanta
4) Ogrzewanie powinno mieć małą bezwładność, aby uniknąć
dużych zmian temperatury tj. powinno mieć możliwość precyzyjnego.
utrzymywania temperatury na stałym zadanym poziomie.
5) Ogrzewanie nie może powodować zawilgocenia.
6) Należy unikać promienników elektrycznych i gazowych
7) W żadnym wypadku produkty spalania nie mogą zostawać w środku budowli.
8) Urządzenia muszą być bezpieczne! Muszą posiadać obowiazujace dopuszczenia do użytkowania i niezbędne certyfikaty.