|
Dz.U.03.135.1269 |
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ1)
z dnia 9 lipca 2003 r.
w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń ciśnieniowych
(Dz. U. z dnia 1 sierpnia 2003 r.)
Na podstawie art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676) zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Przepisy ogólne
§ 1. Rozporządzenie określa warunki techniczne dozoru technicznego w zakresie eksploatacji:
1) zbiorników stałych,
2) kotłów cieczowych,
3) kotłów parowych,
4) wytwornic acetylenu
- zwanych dalej "urządzeniami ciśnieniowymi".
Wybrane wazjniejsze cytaty dotyczące eksploatacji kotłów i innych urządzeń cisnieniowych
25) niebezpieczne uszkodzenie - nieprzewidziane uszkodzenie urządzenia ciśnieniowego, w wyniku którego urządzenie nie może być eksploatowane albo przy istnieniu którego dalsza jego eksploatacja stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska;
26) nieszczęśliwy wypadek - zdarzenie nagłe, które spowodowało śmierć, trwałą lub czasową niezdolność do pracy osoby lub osób, w związku z badaniem lub eksploatacją urządzenia ciśnieniowego;
27) osprzęt zabezpieczający - urządzenia przeznaczone do zabezpieczania urządzeń ciśnieniowych przed przekroczeniem parametrów dopuszczalnych;
28) osprzęt ciśnieniowy - urządzenia wykonujące funkcje eksploatacyjne i posiadające powłoki ciśnieniowe.
§ 3. 1. Przed przystąpieniem do eksploatacji urządzenia ciśnieniowego eksploatujący pisemnie zgłasza urządzenie do organu właściwej jednostki dozoru technicznego, w celu uzyskania decyzji zezwalającej na jego eksploatację.
2. Do zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, eksploatujący dołącza dwa egzemplarze dokumentacji zawierającej w szczególności:
1) opis techniczny urządzenia ciśnieniowego;
2) dokumenty dostarczane przez wytwarzającego wraz z urządzeniem ciśnieniowym, określone w przepisach dotyczących oznakowania CE albo w specyfikacjach technicznych uzgodnionych z organem właściwej jednostki dozoru technicznego, w zakresie istotnym dla oceny wyjściowego poziomu bezpieczeństwa urządzenia i wykonania czynności, o których mowa w § 6;
3) rysunek urządzenia ciśnieniowego z podaniem nominalnej i minimalnej grubości ścianek głównych elementów, w szczególności płaszcza i den, oraz wykazem materiałów użytych do jego budowy;
4) o ile ma to zastosowanie:
a) schemat instalacji z zaznaczeniem lokalizacji urządzenia, osprzętu zabezpieczającego, ciśnieniowego oraz źródeł zasilania,
b) plan usytuowania urządzenia ciśnieniowego, z uwzględnieniem rozmieszczenia sąsiednich urządzeń lub budynków,
c) opis doboru osprzętu zabezpieczającego wraz z jego dokumentacją, z uwzględnieniem źródeł zasilania;
5) instrukcję eksploatacji urządzenia ciśnieniowego, zwaną dalej "instrukcją eksploatacji".
3. Przed uzyskaniem decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia ciśnieniowego można przeprowadzić rozruch w pełni wyposażonego urządzenia w celu sprawdzenia działania i regulacji osprzętu zabezpieczającego i ciśnieniowego.
§ 4. Opis techniczny, o którym mowa w § 3 ust. 2 pkt 1, powinien zawierać co najmniej:
1) nazwę i adres eksploatującego;
2) dane techniczne, numer fabryczny, oznakowania i lokalizację urządzenia ciśnieniowego;
3) określenie parametrów źródeł zasilania oraz, jeżeli ma to zastosowanie, rodzaju paliwa i wydajności palników;
4) wykaz i sposób zabudowy osprzętu zabezpieczającego i osprzętu ciśnieniowego;
5) informację o przeznaczeniu urządzenia ciśnieniowego wraz z opisem jego pracy.
§ 5. 1. Instrukcja eksploatacji powinna zawierać co najmniej:
1) charakterystykę urządzenia ciśnieniowego;
2) opis czynności związanych z uruchomieniem, ruchem i zatrzymaniem urządzenia ciśnieniowego, w tym z zatrzymaniem awaryjnym tego urządzenia;
3) informacje o sposobie przygotowania urządzenia ciśnieniowego do badań, w tym określenie miejsc i sposobu odcięcia od instalacji przed wejściem do jego wnętrza, oraz wyszczególnienie sprzętu i środków ochrony indywidualnej;
4) wymagania określone w przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwwybuchowej, przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;
5) wymagania dotyczące konserwacji i kontroli stanu urządzenia oraz jego osprzętu, w szczególności sposób i częstotliwość kontroli osprzętu zabezpieczającego i ciśnieniowego oraz zamknięć szybko działających;
6) opis sposobu postępowania w przypadku wystąpienia uszkodzeń, nieprawidłowości lub zakłóceń w pracy urządzenia ciśnieniowego;
7) opis sposobu i zakresu rejestracji parametrów eksploatacyjnych;
8) opis innych wymagań eksploatacyjnych określonych przez eksploatującego urządzenie ciśnieniowe.
2. Instrukcję eksploatacji umieszcza się w pobliżu urządzenia ciśnieniowego, w miejscu dostępnym dla obsługującego urządzenie.
3. W przypadku wprowadzenia zmian w wyposażeniu urządzenia ciśnieniowego lub w instalacji, które mają wpływ na sposób eksploatacji urządzenia ciśnieniowego, należy dokonać stosownych zmian w instrukcji eksploatacji.
4. W zależności od konstrukcji urządzenia ciśnieniowego i jego warunków eksploatacji treść instrukcji eksploatacji może być ograniczona, za zgodą organu właściwej jednostki dozoru technicznego, do niezbędnego minimum lub ujęta w instrukcji eksploatacji agregatu, maszyny, zespołu urządzeń ciśnieniowych lub instalacji technologicznej, w której jest zainstalowane urządzenie ciśnieniowe.
5. W przypadku wyposażenia urządzenia ciśnieniowego w osprzęt zabezpieczający i ciśnieniowy, który powoduje wyłączenie urządzenia po wystąpieniu zakłóceń, bez możliwości jego uszkodzenia, w instrukcji eksploatacji określa się warunki użytkowania urządzenia ciśnieniowego bez stałej obecności osób je obsługujących oraz czynności związane z jego obsługą, mające na celu przywrócenie normalnej pracy urządzenia.
§ 6. Przed wydaniem decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia ciśnieniowego, o której mowa w § 3 ust. 1, organ właściwej jednostki dozoru technicznego wykonuje następujące czynności:
1) sprawdza kompletność i odpowiedniość dokumentacji, o której mowa w § 3 ust. 2;
2) identyfikuje urządzenie, sprawdza jego stan i oznakowanie;
3) sprawdza zgodność wyposażenia z przedłożoną dokumentacją;
4) przeprowadza badania odbiorcze.
§ 7. 1. Badania odbiorcze, o których mowa w § 6 pkt 4, przeprowadza się, jeżeli bezpieczeństwo eksploatacji urządzenia ciśnieniowego zależy od warunków jego zainstalowania, w szczególności gdy urządzenie jest:
1) montowane w miejscu jego eksploatacji;
2) wyposażone w osprzęt zabezpieczający lub osprzęt ciśnieniowy w miejscu jego eksploatacji.
2. Badania odbiorcze obejmują:
1) sprawdzenie, czy urządzenie ciśnieniowe jest zainstalowane zgodnie z dokumentacją wymienioną w § 3 ust. 2;
2) sprawdzenie działania osprzętu zabezpieczającego i ciśnieniowego, a w razie potrzeby dokonanie jego regulacji;
3) dodatkowe badania odbiorcze, zgodnie z wymaganiami szczegółowymi, odpowiednio do rodzaju urządzenia ciśnieniowego.
3. Badania odbiorcze u eksploatującego nie są wymagane, jeżeli na urządzeniu ciśnieniowym umieszczono oznakowanie CE.
§ 8. 1. Eksploatację urządzeń ciśnieniowych prowadzi się zgodnie z ich przeznaczeniem, zasadami określonymi w rozporządzeniu oraz instrukcją eksploatacji, stosując odpowiednie środki bezpieczeństwa.
2. Urządzenia ciśnieniowe mogą być eksploatowane tylko wtedy, gdy ich stan techniczny nie budzi zastrzeżeń, osprzęt zabezpieczający i osprzęt ciśnieniowy są sprawne oraz nie zostały wyłączone z działania.
§ 9. 1. Otwarcie urządzenia ciśnieniowego może nastąpić dopiero po zamknięciu dopływu płynów ze wszystkich źródeł zasilania i po zrównaniu się ciśnienia wewnątrz urządzenia z ciśnieniem atmosferycznym oraz schłodzeniu cieczy do temperatury niższej niż temperatura wrzenia przy ciśnieniu atmosferycznym, przy czym najwyższą temperaturę płynu, w której może nastąpić otwarcie urządzenia, określa się w instrukcji eksploatacji.
2. Wejście do urządzeń ciśnieniowych, w których może nastąpić przekroczenie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy lub dopuszczalnej granicy niskich i wysokich temperatur, jest dopuszczalne po dokonaniu neutralizacji, przewietrzania i innych czynności gwarantujących bezpieczeństwo oraz po wystawieniu pisemnej zgody przez eksploatującego.
§ 10. Zmiany nastaw osprzętu zabezpieczającego i jego połączeń z urządzeniem ciśnieniowym lub atmosferą można dokonać po uprzednim wyrażeniu zgody na ich zmianę przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego.
§ 11. Uszkodzone lub zużyte elementy zamknięć i połączeń rozłącznych, takie jak: śruby, nakrętki, uszczelki, rygle, klamry oraz kabłąki, zastępuje się odpowiednimi elementami, zgodnie z dokumentacją techniczną.
§ 12. 1. Eksploatujący urządzenie ciśnieniowe może dokonać wymiany:
1) manometrów i termometrów;
2) armatury zaporowej;
3) przyrządów cieczowskazowych;
4) zaworów redukcyjnych;
5) zaworów bezpieczeństwa;
6) urządzeń zasilających.
2. Nowo zainstalowane elementy, o których mowa w ust. 1, powinny być tego samego typu, o takich samych parametrach, charakterystyce i nastawach jak elementy wymieniane.
3. Nowo instalowane zawory bezpieczeństwa powinny posiadać protokół nastawy wystawiony przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego oraz przed zamontowaniem powinno być sprawdzone ich funkcjonowanie.
4. Wymiana elementów, o których mowa w ust. 1, powinna być nadzorowana przez osoby odpowiedzialne za nadzór eksploatacyjny urządzenia ciśnieniowego i udokumentowana w księdze rewizyjnej urządzenia.
§ 13. 1. Eksploatujący urządzenie ciśnieniowe, w celu zapewnienia bezpiecznej jego eksploatacji, powinien zorganizować własne służby eksploatacyjne lub powierzyć wykonywanie czynności eksploatacyjnych odpowiednim osobom lub instytucjom oraz właściwie obsługiwać i konserwować urządzenia ciśnieniowe.
2. Urządzenie ciśnieniowe mogą obsługiwać osoby, które:
1) posiadają wymagane kwalifikacje dla poszczególnych stanowisk lub zawodów;
2) odbyły przeszkolenie w odpowiednim zakresie i wykazały się znajomością instrukcji eksploatacji, praktycznymi umiejętnościami obsługi urządzenia ciśnieniowego oraz znajomością przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
§ 14. 1. Dla urządzeń ciśnieniowych, określonych w załączniku do rozporządzenia, prowadzi się książkę ruchu, w której dokonuje się wpisów o treści odpowiednio dostosowanej do rodzaju i charakteru urządzenia ciśnieniowego, przy czym należy wpisać dane dotyczące co najmniej:
1) parametrów pracy urządzenia ciśnieniowego;
2) kontroli osprzętu zabezpieczającego;
3) stopnia napełnienia urządzenia ciśnieniowego;
4) istotnych zakłóceń w pracy urządzenia ciśnieniowego oraz wykonywanych czynności konserwacyjnych;
5) innych wykonywanych czynności określonych w instrukcji eksploatacji.
2. Wpisów do książki ruchu można dokonywać dla zespołu urządzeń ciśnieniowych lub instalacji, w której jest zabudowane urządzenie.
§ 15. 1. W przypadku niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia ciśnieniowego, eksploatujący niezwłocznie je zabezpiecza, zgodnie z instrukcją eksploatacji, oraz powiadamia organ właściwej jednostki dozoru technicznego.
2. W przypadku uszkodzenia urządzenia ciśnieniowego, które może spowodować zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska, eksploatujący niezwłocznie podejmuje odpowiednie działania mające na celu wyeliminowanie zagrożenia.
§ 16. 1. Eksploatujący, w terminach określonych w załączniku do rozporządzenia, przygotowuje urządzenie ciśnieniowe do badań w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia, w sposób zapewniający bezpieczeństwo osób wykonujących badania; eksploatujący zapewnia obsługę techniczną wykonywanych badań.
2. Podczas przygotowywania stanowiska pracy i urządzeń ciśnieniowych oraz ich osprzętu do badań powinno się przestrzegać zasad dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wymagań określonych w instrukcji eksploatacji.
Rozdział 2
Rodzaje, zakres i terminy badań technicznych
§ 17. 1. W toku eksploatacji urządzeń ciśnieniowych przeprowadzane są badania techniczne:
1) okresowe - dla urządzeń ciśnieniowych objętych dozorem pełnym, w terminach określonych dla danego rodzaju urządzenia;
2) doraźne - eksploatacyjne, kontrolne, powypadkowe lub poawaryjne - wykonywane w terminach wynikających z bieżących potrzeb.
2. Badania okresowe i doraźne urządzenia ciśnieniowego są wykonywane jako:
1) rewizje wewnętrzne;
2) próby ciśnieniowe;
3) rewizje zewnętrzne.
Przepis końcowy
§ 61. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
________
1) Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej - gospodarka, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. Nr 1, poz. 5).